پاورپوینت نگاهي اجمالي به حيات و انديشه سياسي ملاحسين واعظ کاشفي

ارائه‌ی پاورپوینت نگاهي اجمالي به حيات و انديشه سياسي ملاحسين واعظ کاشفي – تجربه‌ای خاص و متمایز!

پاورپوینتی حرفه‌ای و متفاوت:

فایل پاورپوینت نگاهي اجمالي به حيات و انديشه سياسي ملاحسين واعظ کاشفي شامل 120 اسلاید جذاب و کاملاً استاندارد است که برای چاپ یا ارائه در PowerPoint آماده شده‌اند.

ویژگی‌های برجسته فایل پاورپوینت نگاهي اجمالي به حيات و انديشه سياسي ملاحسين واعظ کاشفي:

• طراحی خلاقانه و حرفه‌ای: فایل پاورپوینت نگاهي اجمالي به حيات و انديشه سياسي ملاحسين واعظ کاشفي به شما این امکان را می‌دهد که مخاطبان خود را با یک طراحی خیره‌کننده جذب کرده و پیام خود را به بهترین شکل انتقال دهید.
• سادگی در استفاده: اسلایدهای پاورپوینت نگاهي اجمالي به حيات و انديشه سياسي ملاحسين واعظ کاشفي به گونه‌ای طراحی شده‌اند که استفاده از آن‌ها بسیار آسان باشد و نیاز به تنظیمات اضافی نداشته باشید.
• آماده برای ارائه: تمامی اسلایدهای پاورپوینت نگاهي اجمالي به حيات و انديشه سياسي ملاحسين واعظ کاشفي با کیفیت بالا و بدون نیاز به ویرایش، آماده استفاده هستند.

کیفیت تضمین‌شده با دقت بالا:

فایل پاورپوینت نگاهي اجمالي به حيات و انديشه سياسي ملاحسين واعظ کاشفي با رعایت بالاترین استانداردهای طراحی تولید شده است. بدون نقص یا بهم‌ریختگی، تمامی اسلایدها آماده برای یک ارائه بی‌نقص و حرفه‌ای هستند.

نکته مهم:

هرگونه تفاوت احتمالی در توضیحات ممکن است به دلیل نسخه‌های غیررسمی باشد. نسخه اصلی پاورپوینت نگاهي اجمالي به حيات و انديشه سياسي ملاحسين واعظ کاشفي با دقت و حرفه‌ای تنظیم شده است.

همین حالا فایل پاورپوینت نگاهي اجمالي به حيات و انديشه سياسي ملاحسين واعظ کاشفي را دانلود کنید و ارائه‌ای حرفه‌ای و تأثیرگذار داشته باشید!

---

بخشی از متن پاورپوینت نگاهي اجمالي به حيات و انديشه سياسي ملاحسين واعظ کاشفي :

 زندگی

حسین بن علی بیهقی, سبزواری الاصل, کاشفی التخلّص, واعظ الشهره, کمال الدین اللقب*, یکی از مشهورترین دانش مندان قرن نهم هجری, در شهر سبزوار و در ناحیه (بیهق) به دنیا آمده است.1 در مورد تاریخ ولادت وی, مؤلفان و نویسندگان این دوره حتی فخرالدین علی صفی,2 سکوت اختیار کرده اند. اما با توجه به مطلبی که در بیش ترِ منابع در خصوص خوابی که کاشفی برای سعیدالدین کاشغری در مورد حرکت وی به سوی مشهد برای ملاقات با سعد الدین در 860ه.ق دیده است می توان به طور تقریبی با عنایت به این که کاشفی در این سال ها در عنفوان جوانی بوده است; تاریخ ولادت وی را در حدود 835 تا 840ه.ق در نظر گرفت.
ملاحسین واعظ کاشفی, در علوم مختلف از قبیل, تفسیر, حدیث, فن خطابه, انشا, ریاضیات, علوم غریبه, نجوم و… مهارت به سزایی را کسب کرده بود.3 وی سالیان دراز در شهر سبزوار و نیشابور و مشهد و به خصوص در شهر هرات به کار وعظ و تبلیغ معارف دین و مکارم اخلاق اشتغال داشت و با سخنان جذّاب و گفتاری زیبا به ارشاد مردم می پرداخت و به قول صاحب روضه الصفا: (به آواز خوش و صوت دل کش به امر وعظ و نصیحت می پرداخت و با عبارات و اشارات لایقه, معانی آیات و بیّنات کلام الهی و غوامض اسرار احادیث حضرت رسالت پناهی را آشکار می ساخت.4
پس از مدتی, ملاحسین از سبزوار خارج و عازم نیشابور و مشهد می شود; در همان موقع در سال 860 قمری در خوابی که می بیند, برای یافتن سعدالدین کاشغری به جست وجو می پردازد, به وسیله کاروانی که از هرات به مشهد آمده بود, از فوت سعدالدین آگاه می شود. با این همه به طرف هرات عزیمت می کند و سر آرامگاه مولانا, با نورالدین عبدالرحمن جامی, خوابی را که دیده بود باز می گوید. جامی تعبیر او را از خوابش می پرسد. واعظ جواب می دهد: چنین تعبیر نمودم که در جنب مزار سعدالدین به هری§ به خاک سپرده خواهم شد.5 اما جامی تعبیر دیگری از خواب او می کند و آن این که واعظ به زودی با سعدالدین خویشاوندی و نسبتی پیدا می کند.6 وقتی که در سال 904قمری فخرالدین علی (پسر کاشفی) دختر خواجه کلان [از مشایخ نقشبندی] را که نبیره پسری سعدالدین کاشغری بود به زنی گرفت, آن گاه کاشفی تعبیر آن خواب را یافت.7
ملاحسین توسط جامی, شاعر و نویسنده معروف آن زمان, با اصول و مبادی طریقت نقشبندیه آشنا و به راهنمایی وی در این فرقه سنی مذهب داخل شد.8
بعد از روی کار آمدن سلطان حسین میرزا در سال 873قمری به مقام و شهرت کاشفی بیش از پیش افزوده شد. امیر علیشیرنوائی (وزیر دانش مند سلطان حسین میرزا بایقرا) از کسانی بود که شدیداً کاشفی را به نوشتن کتاب های متعدد به زبان فارسی تشویق و ترغیب می کرد, به همین جهت بیش تر تألیفات وی به نام این دو نفر است. در همین دوره مقام وعظ و خطابه, که مخصوص محدثان و علمای بزرگ بود, در هرات به کاشفی داده شد و: (هر بامداد آدینه در دارالسیاده سلطانی, پس از نماز آدینه در جامع علیشیر و هر سه شنبه در مدرسه سلطانی و هر چهارشنبه در سرخاک خواجه ابوالولید احمد وعظ می کرده و چندی نیز در خیطره سلطان احمد میرزا وعظ داشته است.)9
بیش تر مورخان و تذکره نویسان, تاریخ وفات کاشفی را 910قمری در هرات ذکر کرده اند:
در هدایت صرف شد ایام عمرش زان سبب
گشت تاریخ وفات او (هدایت دستگاه)10
تنها پسر کاشفی, به نام (فخرالدین علی صفی) که از پیروان طریقه نقشبندی بوده است, در 939قمری درگذشته است.11 غیر از تلخیص کتاب (اسرار قاسمی) پدرش, مؤلفاتی دارد که از آن جمله است: (رشحات عین الحیات) که در احوال مشایخ نقشبندیه نوشته و در 909قمری به پایان رسانده و (لطایف الطوایف) در حکایات که در 993قمری تألیف کرده و(حرز الامان من فتن آخر الزمان) در خواص و منابع حروف و اسرار قرآن و نیز (مثنوی محمود و ایاز) را سروده است.12

مذهب

در مورد اعتقادات مذهبی کاشفی دو دیدگاه قابل بررسی است:
1) عده ای را عقیده بر این است که ملاحسین پیرو اهل سنت بوده است, به دلایل زیر:
الف: فخرالدین علی (پسر کاشفی) در معتبرترین و معروف ترین اثر خود به نام (رشحات عین الحیات) آورده است, که پدرم به اشاره جامی داخل در سلسله نقشبندیه گردید,13چون نقشبندیه از آن طریقت های صوفیانه ای است که هواداران آن پیرو اهل سنت می باشند اگر کاشفی به این فرقه وارد شده باشد, سنّی گری او قابل تردید نیست.
ب: ارتباط روحانی و باطنی (به شکلی که درطریقت نقشبندیه مرسوم است) با سعدالدین کاشغری به واسطه خوابی که می بیند و ملازمت با عبدالرحمن جامی (به عنوان یکی از بزرگان طریقت نقشبندیه) و مصاحبت با امیر علیشیر نوائی (به عنوان یک سنّی متعصّب حنفی).
ج: واعظ اگر چه متولّد سبزوار است ولی مدّت زیادی از عمر خود را در هرات که در قرن نهم قمری اکثر ساکنین آن از اهل تسنّن بوده اند, سپری کرده است.
د: بیش تر تألیفات وی به ویژه تفاسیرش به سبک نگارش کتب اهل سنت است.14
ه: برخی از شاگردان وی همانند, زین الدین محمود واصفی در بدایع الوقایع باخرزی در مقامات جامی, مواضع ضد شیعی از خود نشان می دهند, تا جایی که واصفی در قضایای ورود قزلباشان به هرات و نواحی خراسان, مجبور به گریز شده است, زیرا با وجود سوابق او و دوستانش در برخورد با شیعیان هرات, به طور یقین به دست قزلباشان کشته می شد. با این حال در هر دو کتاب از کاشفی ستایش های زیادی شده و هیچ گونه ایرادی به وی نگرفته اند.15
2) عدّه ای دیگر بر این باورند که واعظ, شیعه خالص دوازده امامی بوده است, به دلایل ذیل:
الف: نامش حسین و متولد سبزوار است. (که مردم آن مشهور به شیعی گری و تعصب در آن اند).
ب: کاشفی قصیده ای دارد در مدح حضرت علی بن ابی طالب(ع):
ذرّیتی سؤال خلیل خدا بخوان
وز لاینال عهد جوابش بکن ادا
گردد تو را عیان که امامت نه لایق است
آن را که بوده بیشترِ عمر در خطا16
ج: تألیف کتاب روضه الشهدا در مناقب خانواده رسالت و اهل بیت(ع);
د: تألیف فتوت نامه سلطانی, که در آن بیش از یک بار اسامی خلفا را نیاورده, ولی به تکرار اسامی ائمه(ع) ذکر شده است. نیز در جایی از این کتاب آمده است که, (اصل شیعی سه است): اول: متابعت سخن حق تعالی, دوم: مراعات شریعت محمد مصطفی(ص) سوم: اعتقاد داشتن به ولایت مرتضی.17
شایان ذکر است که کاشفی اکثر آثارش را به نام علیشیر نوائی و یا سلطان حسین میرزا و یا پسرش محسن میرزا نوشته است, اما فتوّت نامه را به نام امام رضا(ع) (امام هشتم شیعیان) به رشته تحریر درآورده, همان طوری که خود در وجه تسمیه کتاب گوید: (رساله ای است در بیان طریق هدایت اهل فتوّت… چون به نام خدا مزار پر انوار, حضرت عرشی مرتبت قدسی منزلت, امام تمام و همام امام…
علی بن موسی بن ملقب بالرضا
امام الوری نورالهدی کاشف الدجی
امام بحق شاه مطلق که آمد
حریم درش قبله گاه سلاطین
سلام اللّه علیه و علی آله الطاهرین سمت اتمام پذیرفت این را فتوت نامه سلطانی نام نهاد).18
نظریه ای نیز در این زمینه مطرح شده,که کاشفی گرایش (تسنن دوازده امامی) داشته است و دلیل آن هم, اوضاع و شرایط نامساعد زمان و تعاقب آن عدم تمایل به آشکار کردن گرایش های مذهبی خود بوده است.19
از آن چه که بیان شد, استنباط نگارنده این است که: در مورد اعتقادهای مذهبیِ کاشفی, می توان به یک سیر تحول فکری از تسنّن به تشیّع قائل شد, به این معنا که ملاحسین از زمانی که با نام سعدالدین کاشغری آشنا می شود و به دنبال آن با عبدالرحمن جامی و امیر علیشیر نوائی هم صحبت می شود, کاملاً در جرگه طریقت نقشبندیه در آمده و یک مسلمان سنی مذهب بوده است; چرا که وارد شدن در طریقت مذکور که در تاریخ تصوف اسلامی تنها فرقه ای است که شجره النسب شان را به حضرت علی(ع) نمی رسانند بلکه به ابوبکر,20 با داشتن یک فکر شیعی میسّر نیست, آثار کاشفی در این دوره از نظر محتوا و سبک نگارش هم کاملاً حال و هوای کتاب های اهل تسنّن را دارد که تفاسیر او نمونه بارز آن هستند.
اما با گذشت زمان که مصادف با رشد تشیع در اواخر قرن نهم ه.ق و روی کارآمدن صفویان در آغاز قرن دهم هجری بود, تحولات و دگردیسی هایی در افکار مذهبی ملاحسین به وجود می آید که نتیجه اش خلق آثاری با رنگ و بوی کتاب های شیعی است که نمونه بارز آن روضه الشهداء(تألیف در 908ه.ق یعنی دو سال قبل از فوت مؤلف) است. بدون تردید, نویسنده چنین کتابی و یا(فتوت نامه سلطانی) نمی تواند یک سنی متعصّب نقشبندی باشد که هم صحبت با سنیان متعصّب دیگر همانند امیر علیشیر و جامی بوده است, مگر این که صادقانه مذهب و مسلک قبل خود را ترک گفته و خالصانه و بی هیچ شائبه ای معتقد به شیعه اثنی عشری باشد.
این سیر تحول فکری, در مورد اعتقادهای مذهبیِ پسر کاشفی نیز می تواند صادق باشد, فخرالدین علی که کتاب (رشحات عین الحیات) را برای خواجه عبیداللّه احرار نقشبندی در شرح حال مشایخ این طریقت به رشته تحریر درآورده است, بعد از چند سال که به نگارش (لطایف الطوایف) می پردازد, مطلقاً از مشایخ نقشبندی نه نامی برده و نه چیزی نوشته و با این که از علائم ظهور حضرت قائم(ع) سه روایت از کتاب (فصل الخطاب) تألیف خواجه محمد پارسا (از مشایخ نقشبندی) نقل کرده است; اما ابداً نامی از مؤلف آن نبرده است و نیز در یک موردی که خواسته است از دوریش محمد سمرقندیِ واعظ, مطلبی نقل کند عمداً اسم راوی را از قلم انداخته و نوشته است: (راقم حروف وقتی که در ماوراء النهر بود از بعضی اکابر استماع نمود که درویش احمد سمرقندی دانش مند و به غایت عارف بود).21 در صورتی که (بعضی اکابر) همان خواجه عبیداللّه احرار پیر و مرشد و پیشوای مقتدر سلسله نقشبندی است که به قول مؤلف رشحات: (علت غایی و مقصود اصلی از تألیف رشحات ذکر شمایل و مناقب حضرت ایشان بوده) و در سراسر کتاب از او با عنوان (حضرت ایشان) نام بوده است.22

آثار

این نویسنده پرکارِ اواخر قرن نهم و آغاز قرن دهم هجری, آثار متعدّد و متنوعی را در زمینه های مختلف از جمله: تفسیر, فقه, حدیث, سحر و جادو, رجال, تصوّف و عرفان و ادبیات و… از خود به جا گذاشته است که حتی بعضی از آن ها شهرت و اهمیت جهانی دارند. چاپ های مختلف از آثار وی در آسیا و اروپا دلیلی بر ادّعای فوق است , برای نمونه می توان از (انوار سهیلی) نام برد که سال ها یکی از متون درسی در مدارس هندوستان بود.* آن چه در پی می آید, معرفی اجمالی آثار اوست:
اخلاق محسنی: این کتاب, یکی از آثار برجسته ملاحسین واعظ کاشفی, در حوزه حکمت عملی است که به نام سلطان حسین میرزا بایقرا و پسرش محسن میرزا در چهل باب, با عبارت های فارسی روان به نگارش در آمده است.
در واقع ملاحسین, در این کتاب با الگو برداری از اخلاق ناصری (خواجه نصیر الدین طوسی) و اخلاق جلالی (جلال الدین دوانی) به بیان آرا و نظریات سیاسی خویش در قالب موعظه و نصیحت پرداخته است که نمونه هایی از این سخنان گفته خواهد شد.
از اخلاق محسنی چاپ های متعدد سربی, سنگی, نسخ خطی فراوان موجود می باشد و حتی در هندوستان و اروپا نیز چاپ های گوناگون از این کتاب به عمل آمده و در سال 851/م, آن را به انگلیسی ترجمه و چاپ کرده اند.23
تألیف این اثر در سال 900قمری به پایان رسیده است, چنان که خود می نویسد: